Haan wandel- en bergsportreizen

Alleen waar je te voet was, was je werkelijk

Recht in de bergsport

 Strafrecht

 Het strafrecht in de Alpenlanden werkt niet veel anders dan in Nederland. De meest voorkomende feiten die een bergsporter ten laste kunnen worden gelegd, zijn het veroorzaken van letsel en het betreden van verboden terrein. Drie zaken wijken af van het Nederlandse strafrecht

 

  1. In de meeste Alpenlanden, waaronder Oostenrijk, Italië en Zwitserland, is het strafbaar om een hulpbehoevende te verlaten.  Vanwege de grotere afstand tot de bewoonde wereld is iedere bergsporter verplicht een hulpbehoevende hulp te verlenen. Ook mag een slachtoffer  niet alleen worden gelaten. In de jurisprudentie zijn voorbeelden bekend van vervolging van een tochtgenoot van een gewonde bergsporter die hulp ging halen.
  2. Op ouders rust een grotere zorgplicht jegens hun kinderen. Omdat de bergen gevaarlijker zijn dan het gemiddelde Nederlandse park, wordt van ouders meer toezicht verwacht. Gezond verstand biedt hier veelal uitkomst. Weinigen zullen een driejarige alleen naar de alm laten lopen.
  3. Vooral in Italië wordt de laatste tijd streng(er) opgetreden tegen bijvoorbeeld toerskiërs. Het enkel veroorzaken van een lawine (zonder dat hierdoor een ander schade oploopt) is strafbaar  (Hoge Raad) Italië 7 november 2005). Burgemeester zijn bevoegd toerskiërs in gebieden binnen hun gemeentegrenzen te verbieden.

 Opmerking Haanwandelreizen: u bent met minimaal met drie personen als u de bergen intrekt.

 Maatfiguur

 Bij de beoordeling van de aansprakelijkheid wordt het gedrag van de veroorzaker geobjectiveert en vergeleken met dat van een maatfiguur. Beoordeeld wordt of een zorgvuldig handelende persoon met de gelijke ervaring van de dader in dezelfde omstandigheden hetzelfde zou hebben gehandeld. Als de maatfiguur vermoedelijk anders zou hebben gehandeld, is de veroorzaker aansprakelijk.

Hoewel persoonlijke omstandigheden van de veroorzaker een rol kunnen spelen, bijvoorbeeld zijn psychische of fysieke gesteldheid, wordt de kennis van de maatfiguur op de veroorzaker toegepast. Beoordeeld wordt wat een redelijk geïnformeerd bergsporter vóór het ongeval had behoren te weten. Wie anno 2011 met een henneptouw abseilt of een toter Mann graaft met een houten pickel, is aansprakelijk als door verouderde materiaal een ongeval plaatsvindt. 

Meest ervarene

 De fabel veronderstelt dat het enkele feit dat de ene bergsporter meer ervaring heeft dan de andere deze meer ervarene aansprakelijk is. De meer ervarene wordt dan gekwalificeerd als Führer aus Gefälligket. Uit angst voor deze vermeende aansprakelijkheid zijn diverse deelnemers aan bijvoorbeeld een bergsportkamp huiverig andere deelnemers mee te nemen. Die angst is onterecht.

 Het enkele feit dat een bergsporter meer ervaring heeft dan zijn tochtgenoot maakt hem niet aansprakelijk. Pas als aan vier cumulatieve voorwaarden is voldaan kan de meer ervaren bergsporter aansprakelijk zijn:

·         In de eerste plaats moet de meer ervarene duidelijk de leiding van de tocht op zich nemen. De verhouding tussen de leider en de deelnemer moet dusdanig zijn dat de deelnemer zich ondergeschikt voelt aan de leider.

·         Ten tweede moet de leider over aanzienlijk meer bergsportkennis beschikken dan de deelnemer.

·         Ten derde moet de leider beslissen over het al dan niet doorgaan van de tocht en/of het afbreken van de tocht.

·         Ten vierde beslist de leider over materiaalkeuze, zekeringstechniek en het routeverloop

 Als aan deze voorwaarden is voldaan moet de meest ervarene ook nog een verwijt kunnen worden gemaakt. Dit verwijt kan eruit bestaan dat de leider de deelnemer niet inlicht over gevaren, de deelnemer verlokt tot een voor de deelnemer te moeilijke tocht en/of niet handelt zoals een maatfiguur in dezelfde omstandigheden zou hebben gedaan.

 

 Samenvatting

 Het recht in de bergenis op een enkele uitzondering na niet anders dan in Nederland. Slechts de kenner zal enkele verschillen bemerken. Een belangrijke uitzondering vormt het verbod om een hulpbehoevende te verlaten. Ook het leerstuk van de Führer aus Gefälligket, bekend als de fabel van de meest ervarene, vereist nadere bestudering. Pas als de bergsporter een verwijt kan worden gemaakt kan dit leiden tot aansprakelijkheid

Bron:Nederlandes Klim- en Bergsport Vereniging NKBV. Tijdschrift Hoogtelijn september 2010, nr 4

http://www.nkbv.nl/Hoogtelijn/Inhoudsop